Obecna wieś Stronie leży w Beskidzie Wyspowym po obu stronach środkowego biegu rzeki Słomki wpadającej do Dunajca. Należy do Gminy Łukowica. Zajmuje 6,1 km2= 610 ha obszaru na którym znajduje się 230 gospodarstw w tym 196 gospodarstw rolnych. Średnia wielkość gospodarstwa rolnego wynosi 2,6 ha. Ogółem wieś liczy 944 mieszkańców. Dzieli się na przysiółki – dzielnice:
Wolica, Golcówki, Zagórów, Stronie Wieś, Dobra Woda, Szachty, Królówki, Podkrakowiec

Najstarsze dokumenty historyczne mówią o niektórych obecnych przysiółkach jako odrębnych wsiach.

W Kodeksie Małopolskim[1] jest wzmianka, że Pribko – dziedzic Gabonia nadał Dąbrowę w 1325 roku niejakiemu Marcinowi i jego potomkom w celu osadzenia jej na prawie niemieckim. Dał osadnikom 18 lat wolnizny, po jej upływie każdy z kmieci obowiązany był płacić 18 groszy czynszu w dzień św. Marcina (11.XI).

Ponadto kmiecie mieli obowiązek dawać ½ ćwiarlki owsa i kurę na Boże Narodzenie, a na Wielkanoc zbiorowo 100 jaj,  1 jagnię, 6 serów.

Teren tej osady liczył 8 łanów frankońskich czyli około 350 mórg. Na tym terenie powstały później obecne przysiółki Dobra Woda i Zagórów.

Pierwsza wzmianka o Zagórowie pochodzi z roku 1357[2] w którym to Opatka SS Klarysek - Konstancja nadaje Zagórów pod zarząd sołectwa Janowi Welisławowi w Długołęce. Stąd wniosek, że Zagórów był wsią klasztorną należącą do parafii w Przyszowej.

Dobra Woda w II połowie XV w. istnieje jako wieś klasztorska, w roku 1629 złączona jest ze Stroniem.

Wolica jako odrębna wieś utrzymuje się do 1889 roku. Dopiero 1890 roku zostaje złączona ze Stroniem.

W II połowie XV w. pierwszy historyk Polski Jan Długosz (żyjący w latach 1415-1480) pisze, że dziedzicem Stronia w parafii Podegrodzie jest Jan Stroński herbu Janina[3]. Od jego nazwiska najprawdopodobniej pochodzi nazwa wsi Stronie.

W Stroniu były wówczas łany kmiece z którego dziesięcina konopna i snopowe była płacona biskupstwu krakowskiemu oraz jeden folwark rycerski spod którego dziesięcina o wartości 4 grzywien płacona jest plebanowi plebanowi w Przyszowej.

W XIX w. Stronie i okolice nawiedziła kilkakrotnie epidemia cholery, w 1855 r. z licznymi ofiarami, a w latach 1831, 1836, 1849, 1870 z małymi stratami. Stąd w Stroniu był cmentarz choleryczny w Szachtach między kasztanem a świerkiem. Na tym miejscu do dziś dzień znajduje się krzyż i kaplica wiejska zbudowana w 1990 roku.

Inna wzmianka o Stroniu pochodzi z 1890 roku[4]. Słownik geograficzny podaje, że Stronie leży na lewym brzegu rzeki Słomki i należy do niego Wolica. Całość należy do parafii Przyszowa. Wieś zbudowana jest na równinie 458 m npm. Posiada 90 domów z których 70 jest w Stroniu, 14 w Wolicy, a 6 na obszarze dworskim. Zabudowania są rozrzucone. Ogółem wieś ma 591 mieszkańców w tym 577 wyznania rzymski-katolickiego rzymskokatolickiego 14 izraelitów. Dwór wówczas należał do Marszałkowiczów i posiadał 244 role, 18 łąk, 100 pastwisk. Pozostałe posiadłości należące do mieszkańców Stronia mają 395 ról, 54 łąki, 90 pastwisk. Dwór Marszałkowiczów zlikwidowany został dopiero w 1928 rok. Ziemie rozprzedano mieszkańcom. Centralną posiadłość odkupił Stanisław Gurgul – Stronie1.

Mieszkańców Stronia nie ominęły również następujące kataklizmy: I wojna światowa (wielu powołanych do armii cesarstwa Austro-Węgierskiego nigdy nie powróciło do domu), II wojna światowa, czasy PRL-u.

Od 1970 roku w Stroniu zaszły ogromne zmiany. Wybudowana została szkoła, zlewnia mleka, kaplica parafialna oraz remiza strażacka.       

Krótki rys historyczny opracowany
na podstawie Kroniki Szkoły
przez Lucję Sułkowską

 


[1] Kodeks Małopolski, l III, nr 714, str. 108.

[2] Kodeks Małopolski, l II, nr 590, str. 256-260.

[3] Libeo Beneficiorum, l III, str. 301.

[4] Słownik geograficzny Król. Pol. I innych ziem słowiańskich, l XI, str. 406.